کانسبالیسم معمولاً زمانی اتفاق می­افتد که پرندگان به دلیل عملکرد ضعیف مدیریتی تحت فشار قرار می­گیرند. هنگامی که یک پرنده دچار استرس می­شود، شروع به چیدن پر، شانه، انگشتان پا و/یا نوک پرنده دیگر می­کند. هنگامی که یک زخم باز یا خون روی پرنده قابل مشاهده است، عادت بد کانیبالیسم می­تواند به سرعت در کل گله گسترش یابد. اگر بلافاصله پس از شروع مشکل متوجه شدید، می توانید کانیبالیسم را کنترل کنید. با این حال، اگر مشکل از کنترل خارج شود، می­تواند بسیار پرهزینه باشد. کانیبالیسم ارزش پرنده را به دلیل گوشت پاره شده و آسیب دیده و/یا پرهای ضعیف پایین می­آورد و می­تواند منجر به رفاه پایین و تلفات زیاد شود. هنگامی که کانیبالیسم از کنترل خارج شود، از بین بردن آن دشوار است.

از آنجایی که دلایل متعددی برای شیوع کانیبالیسم وجود دارد، مهم است که کنترل کانیبالیسم بخشی از برنامه مدیریتی شما باشد.

 

کانیبالیسم معمولاً در شرایط مختلف ایجاد می شود، از جمله:

1- ازدحام بیش از حد

باید با توجه به نژاد و سن پرنده فضای مناسب در اختیار آن­ها قرار بدهید. تراکم بالای پرنده در فضای کم می­تواند سبب تشدید کانیبالیسم شود. در مورد قرقاول ها، پس از 12 هفتگی، 25 تا 30 فوت مربع/پرنده را در نظر بگیرید یا از وسایل پیشگیری از جمع آوری مانند پرنده های پلاستیکی یا چشم انداز استفاده کنید. همچنین باید بررسی کنید که آیا مقررات یا الزامات محلی وجود دارد که ممکن است بر الزامات فضایی گله شما تأثیر بگذارد.

 

2- گرمای بیش از حد

هنگامی که دمای محیط نگهداری پرندگان بالا باشد، می­تواند به شدت سبب کانیبالیسم شود. مطمئن شوید که دما را با افزایش سن پرندگان مطابق با دستورالعمل های سویه تنظیم کنید. یک توصیه کلی این است که طیور جوان را در دمای 33 درجه سانتی­گراد در هفته اول پرورش دهید و سپس به تدریج دما را هر سه روز 1 درجه سانتی­گراد کاهش دهید تا زمانی که حدود 25 روزگی به 25 درجه سانتی­گراد یا دمای بیرون برسد. هنگام ایستادن مستقیم زیر منبع گرما، دما باید در ارتفاع بالای سر پرندگان اندازه­گیری شود. کل محل پرورش را تا دمای توصیه شده گرم نکنید. برای ارزیابی اینکه آیا دما برای گله شما مناسب است یا خیر، پرندگان را مشاهده کنید و در صورت لزوم دما را تنظیم کنید. پرندگان اگر خیلی سرد باشند یا از هم دور باشند و/یا اگر خیلی گرم باشند در زیر منبع گرما جمع می­شوند. کاهش ندادن دمای جوجه ریزی یک اشتباه رایج است که منجر به مشکلاتی مانند کانیبالیسم می­شود.

 

3- نور زیاد

نور بسیار روشن یا دوره های نور بیش از حد طولانی باعث نزاع پرندگان با یکدیگر می­شود. هرگز از لامپ­های سفید بزرگتر از 40 وات برای پرورش مرغ استفاده نکنید. اگر برای گرما به لامپ­های بزرگتر نیاز دارید، از لامپ های قرمز یا مادون قرمز استفاده کنید. هنگام پرورش پرندگان 12 هفته یا بیشتر، از لامپ های 15 یا 25 واتی در بالای مناطق تغذیه و آبخوری­ها استفاده کنید. هرگز از لامپ­های با روکش تفلون در مرغداری­ها استفاده نکنید، زیرا تفلون برای پرندگان سمی است. ارائه نور بیش از 16 ساعت در روز به پرندگان توصیه نمی­شود. نور ثابت می­تواند برای پرندگان استرس­زا باشد. نور متناوب برای هفته اول زندگی اغلب برای طیور تجاری توصیه می­شود.

 

4- نبود خوراک یا آب یا کمبود فضای دانخوری یا آبخوری

اگر پرندگان مجبور باشند برای غذا و آب بجنگند، یا اگر پرندگان همیشه گرسنه باشند، فعالیت نوک زدن افزایش می­یابد. مطمئن شوید که پرندگان همیشه به آب و تغذیه آسان دسترسی دارند. ترتیب نوک­زدن تعیین می­کند که کدام پرندگان و چه زمانی باید بخورند. هنگامی که فضای تغذیه ناکافی دارید، پرندگان در انتهای پایینی ترتیب نوک زدن ممکن است هرگز اجازه نخورند.

 

5- جیره­ نامتعادل

جیره غذایی بسیار پرانرژی و کم فیبر می­تواند سبب شود، پرندگان فعال و پرخاشگر باشند. تغذیه جیره بدون پروتئین و سایر مواد مغذی، به ویژه اسید آمینه متیونین، سبب می­شود پرندگان پرهای خود را بچینند. مطمئن شوید پرندگان از یک جیره غذایی متعادل، متناسب (با سن و نوع پرنده) تغذیه می­شوند.

 

6- مخلوط کردن انواع و اقسام و رنگ­های مختلف طیور با هم

مخلوط کردن سنین و اندازه­های مختلف طیور یا پرندگان با صفات مختلف ممکن است با برهم زدن نظم طبیعی نوک زدن گله، عمل نوک زدن را تقویت کند. هرگز گونه­های مختلف طیور را با هم در یک مکان پرورش ندهید. پرندگان پاچه پر، پرندگان کاکل دار یا پرندگان ریشو را با پرندگان فاقد این ویژگی­ها پرورش ندهید. کنجکاوی نیز می ­واند شروع به نوک زدن را افزایش دهد. نوک زدن انگشتان پا در چند هفته اول اغلب به دلیل کنجکاوی رنگ­ها یا ویژگی­های مختلف آغاز می شود.

 

7- پرندگان کند پر بیشتر مستعد کانیبالیسم هستند

در مورد پرندگان با سرعت پردرآوری پایین احتیاط بیشتری کنید. بیشتر کانیبالیسم در طی رشد پر در پرندگان جوان رخ می­دهد. پرندگانی که سرعت پردرآوری آهسته­ای دارند، پرهای نابالغ برای مدت طولانی­تری در معرض دید و آسیب­های ناشی از نوک­زدن قرار می­گیرند. پرندگان با سرعت پردرآوری پایین را با سایر طیور پرورش ندهید.

 

8- تغییرات ناگهانی در محیط یا شیوه­های مدیریت

برای پرنده­های غیر صنعتی، اگر قصد دارید پرندگان جوان را به مکان جدیدی منتقل کنید، بهتر است تعدادی از دانخوری­ها و آبخوری­های قدیمی را به محل جدید منتقل کنیدف تا به آن­ها کمک کنید که سریع­تر سازگار شوند. هنگامی قصد دارید فیدرها و آبخوری­ها را بزرگ‌تر کنید، بهتر است تجهیزات کوچک‌تر را برای چند روز در پن­های پرورش بگذارید تا به روند سازگاری کمک کنند.

برای گله های تجاری، محل نگهداری و تجهیزات پرورشی باید تا حد امکان با نوع مکان و تجهیزات دوران تولید مطابقت داشته باشد. به عنوان مثال، پولت‌های تخم­گذار که در قفس پرورش می‌یابند، نباید به خانه‌ای بدون قفس منتقل شوند.

 

9- لانه های با نور روشن یا کمبود لانه­های تخم­گذاری

نورهای روشن را در نزدیکی مناطق لانه قرار ندهید. اگر از روشنایی برای لانه­ها استفاده می­شود، به محض اینکه پرندگان شروع به یافتن لانه کردند، باید آن­ها را خاموش کرد. یک توصیه کلی این است که به ازای هر 5 مرغ 1 لانه بگذارید. با این حال، نسبت دقیق مورد نیاز ممکن است بسته به گونه، نژاد، و نوع سالن متفاوت باشد. نوک­زدن به کلوآک توسط مرغ­های تخم­گذار نیز مشکلی رایج است.

 

10- اجازه دادن به پرنده­های افتاده، مجروح یا مرده برای ماندن در یک گله

پرندگان به دلیل نظم اجتماعی و کنجکاوی به پرندگان فلج یا مرده در سالن، نوک می­زنند. هنگامی که نوک­زدن آغاز می­شود، می­توانند به سرعت به یک عادت منفی تبدیل شود. بهتر است در اسرع وقت پرندگان بیمار یا زخمی را از گله خارج نمایید. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد پرنده­های مهاجم را از گله حذف کنید.

 

11- معرفی پرندگان جدید به گله

هر زمان که پرندگان را به گله اضافه یا از گله حذف می­کنید، نظم نوک­زدن گله را مختل می­کنید. برای گله­های غیرتجاری، بهتر است هر پرنده جدیدی را با باز کردن پن یا برداشتن دیوار، به مدت یک هفته وارد پن پرندگان خود کنید تا به پرندگان کمک شود که یکدیگر را بشناسند. همچنین، افزودن شبانه پرندگان به محل جدید،می­تواند مفید باشد. همیشه بر معرفی پرنده جدید به گله نظارت داشته باشید و اگر نوک­زدن از کنترل خارج شد و پرندگان آسیب دیدند، بلافاصله مداخله کنید. ممکن است یک هفته یا بیشتر طول بکشد تا دوباره نظم نوک­زدن جدید در گله برقرار شود. معرفی پرندگان جدید به گله شما خطر ابتلا به بیماری را افزایش می­دهد. پرندگان جدید باید حداقل 4 هفته قبل از معرفی به گله قرنطینه شوند تا از نظر علائم بیماری تحت نظر باشند.

 

12- پرولاپس

پرولاپس می­تواند در گله های تخم­گذار بسیار جوان یا چاق رخ دهد. افتادگی زمانی است که رحم کشیده و پاره می‌شود و پس از گذاشتن تخمک، زمان بیشتری طول می‌کشد تا به درستی به داخل حفره بدن برگردد. پرولابس اغلب در گله­های جوانی که خیلی زود شروع به تخم­گذاری می­کنند (قبل از 20 هفتگی) یا در مرغ­های تخم­گذار چاق مشاهده می­شود. هنگامی که رحم برای مدتی در معرض دید قرار می­گیرد، پرندگان دیگر آن را می­بینند و از روی کنجکاوی به آن نوک می­زنند. آویزان شدن رحم و به دنبال آن خونریزی در اثر نوک­زدن، ممکن است به سرعت به کانیبالسیم تبدیل شود. اگر رگه­های خونی روی سطح پوسته تخم­مرغ مشاهده کردید، ممکن است آغاز پرولاپس در گله شما باشد. مدیریت صحیح نحوه ورود پرندگان خود به مرحله تولید و روش­های تغذیه مناسب می­تواند از این مشکل ممانعت کند. پرندگان چاق باید در معرض جیره غذایی کم انرژی قرار گیرند.

ترجمه: دکتر محمد طاهری، متخصص تغذیه و مدیر تولید مرغ مادر زنجیره بهشادآفرین

1 دیدگاه

  • با سلام و احترام
    تشکر میکنم از آقای دکتر بابت مقاله خوبشان.
    من ۲ سوال دارم :
    ۱-آیا در نژاد های مختلف میزان شیوع کانیبالیسم متفاوت است ؟
    ۲-استفاده از گیاهان درویی در جلوگیری از این عارضه موثر بوده؟

    یا تشکر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *